Αναμφίβολα η πλειοψηφία των γονέων θέλει να μεγαλώσει σωστά τα παιδιά της και να διαμορφώσει υγιείς χαρακτήρες που θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής και θα μπορούν να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία . Ωστόσο οι γονείς δεν ακολουθούν ένα συγκεκριμένο πρότυπο για την ανατροφή των παιδιών τους . Αντίθετα χρησιμοποιούν τις δικές τους πεποιθήσεις και ακολουθούν διαφορετικές μεθόδους ανατροφής , ανάλογα με την κατάσταση ,το μορφωτικό επίπεδο, το παιδί, τη συμπεριφορά του παιδιού σε μία δεδομένη στιγμή και το πολιτισμικό πλαίσιο.
Οι γονείς διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στη ζωή των παιδιών μιας και είναι αυτοί που θέτουν τα όρια στα παιδιά, που ενσταλάζουν αξίες και αυτοέλεγχο και επιτρέπουν στα παιδιά τους να έχουν πρωτοβουλίες.
Σημαντικές διαστάσεις για την ανατροφή των παιδιών είναι πρώτον ο γονεϊκός έλεγχος του παιδιού , που αναφέρεται στο πόσο περιοριστικοί είναι οι γονείς απέναντι στα παιδιά και πόση ελευθερία του δίνουν και δεύτερον η συναισθηματική ζεστασιά που παρέχουν οι γονείς, δηλαδή πόση στοργή και ζεστασιά εκφράζουν οι γονείς στα παιδιά τους. Σύμφωνα με αυτές τις παραμέτρους μπορούμε να διακρίνουμε τέσσερις τύπους γονέων : τον αυστηρό, τον αυταρχικό, τον επιτρεπτικό και τον αδιάφορο.
Αυστηροί γονείς: Ελέγχουν πολύ τα παιδιά τους ενώ παράλληλα τους προσφέρουν και πολύ συναισθηματική ζεστασιά. Αυτοί οι γονείς θέτουν λογικά όρια στα παιδιά τους και τους προσφέρουν εξηγήσεις που μπορούν να γίνουν κατανοητές από τα παιδιά, με αποτέλεσμα αυτά να υπακούουν τους γονείς. Αυτοί οι γονείς ακούνε τα παιδιά και τις ανάγκες τους και είναι ευέλικτοι στα όριά τους όταν πρέπει.
Αυταρχικοί γονείς: Οι γονείς αυτοί ασκούν υπερβολικό έλεγχο στα παιδιά τους και εκδηλώνουν λίγη συναισθηματική ζεστασιά. Συνήθως εμμένουν στους κανόνες και πολλές φορές θυμώνουν όταν το παιδί τους προβάλει αντίσταση. Αποφεύγουν τις εκτενείς συζητήσεις με τα παιδιά τους και οι κανόνες τους είναι άκαμπτοι και δεν μπορούν να αλλάξουν γεγονός που καθιστά απογοητευτικές τις προσπάθειες των παιδιών για αυτονομία.
Επιτρεπτικοί γονείς: Είναι αυτοί που εκδηλώνουν πολλή συναισθηματική ζεστασιά και ασκούν λίγο έλεγχο θέτοντας μηδαμινά όρια στη συμπεριφορά των παιδιών τους. Το παιδί σε αυτή τη περίπτωση μένει μετέωρο μιας και δεν είναι σε θέση να γνωρίζει από μόνο του ποια είναι τα σωστά όρια. Πολλοί επιτρεπτικοί γονείς έχουν τόσο έντονη την ανάγκη να δείξουν στα παιδιά τους την αγάπη χωρίς όρους , ώστε δεν καταφέρνουν να ελέγξουν άλλες σημαντικές γονεϊκές λειτουργίες , όπως για παράδειγμα η θέσπιση ορίων.
Αδιάφοροι γονείς: Πρόκειται για τους γονείς που ούτε εκδηλώνουν πολύ συναισθηματική ζεστασιά , ούτε θέτουν όρια στα παιδιά τους. Συνήθως είτε δεν νοιάζονται για τα παιδιά τους , είτε δεν τους έχει απομείνει αρκετή ενέργεια για να προσφέρουν τη σωστή καθοδήγηση και στήριξη.
Οι επιπτώσεις των διαφορετικών τύπων γονέων στα παιδιά.
Οι αυταρχικοί γονείς δημιουργούν αποσυρμένα και φοβισμένα παιδιά , τα οποία είναι εξαρτημένα και μη διεκδικητικά και ως έφηβοι μπορεί να επαναστατήσουν και να γίνουν επιθετικά.
Οι επιτρεπτικοί γονείς συνήθως έχουν παιδιά επαναστατημένα και επιθετικά . Τα παιδιά αυτά είναι επιεική με τους εαυτούς τους και ως επί το πλείστον είναι κοινωνικά δυσπροσάρμοστα παρότι μπορούν είναι φιλικά και δημιουργικά.
Οι αδιάφοροι γονείς που είναι η πλέον χειρότερη κατηγορία γονέων, και ειδικά αν η επιτρεπτικότητά τους συνοδεύεται από έλλειψη αγάπης , ωθεί το παιδί ώστε να αφεθεί ελεύθερο ακόμη και στις πιο καταστρεπτικές παρορμήσεις του.
Αντίθετα οι αυστηροί γονείς έχουν ικανοποιητική λειτουργικότητα ως προς τις περισσότερες πλευρές της ζωής. Μαθαίνουν τα παιδιά τους να βασίζονται στον εαυτό τους , να έχουν αυτοέλεγχο και να είναι κοινωνικά. Ταυτόχρονα τα παιδιά αυτά μεγαλώνοντας έχουν μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και καλύτερες σχολικές επιδόσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε οικογένειες με δύο γονείς μπορεί να υπάρχουν δύο τύποι γονεϊκότητας για αυτό το λόγο κρίνεται αναγκαίο να υπάρχει συνεργασία των γονέων όσον αφορά την ανατροφή των παιδιών τους.
Μήπως, γονείς, ήρθε η ώρα να αλλάξετε τον τρόπο που μεγαλώνετε και διαπαιδαγωγείτε τα παιδιά σας ή να συνεχίσετε με τον ίδιο τρόπο ανατροφής για το καλό των παιδιών σας;
Βιβλιογραφία:
- Grace J. Craig Don Baucum , 2007, Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, Τόμος 1 Εκδ, . Παπαζήση , Επιστημονική επιμέλεια Παναγιώτα Βορριά.
Leave a Reply